Çocuklar, özellikle hızlı büyüme dönemlerinde omurgada eğrilikler yaşayabilir. Bu dönemlerde omuz ortasındaki dengesizlik, kürek kemiği ve karın bölgesindeki asimetriler skolyozun ilk belirtileri olabilir. Zayıf çocuklarda skolyoz daha kolay fark edilebilirken, kilolu çocuklarda bu belirtiler gözden kaçabilir. Fazla kilolu çocuklarda karın bölgesindeki ağırlığın neden olduğu parmak boğumlarının ortasında asimetri olup olmadığının kontrol edilmesi ebeveynlere skolyoz hakkında fikir verebilir. Eğrilik derecesi ve yaş skolyoz tedavisinde değerli bir faktör oluştururken, sporla ilgilenen çocuklarda ip skolyoz ameliyatı ön plana çıkıyor. Memorial Şişli Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. İsmail Oltulu skolyoz hakkında bilgi verdi.
Büyüme döneminde çocuğunuzu yakından gözlemleyin
Omurga karşı taraftan bakıldığında düz olmalıdır. Skolyoz, omurganın sağa ve sola C veya S şeklinde eğriliği olarak tanımlanır. Ayrıca omurgaya yandan bakıldığında var olan eğrilikler de skolyozda kaybolur. Omurgada 10 derecenin altındaki eğrilikler skolyoz değil eğrilik olarak kabul edilir. Özellikle büyüme dönemine giren çocuklarda hızlı uzama nedeniyle omurgada eğrilikler olabilir. Ebeveynlerin bu dönemde çocuklarını daha yakından gözlemlemesi skolyozun erken teşhisi açısından değerlidir. Büyüme döngüleri genellikle kızlarda 10-14 yaş arasında artarken, erkeklerde 10-18 yaş aralığında olabilir. Bu dönemde çocuklarda en sık görülen skolyoz belirtileri şunlardır;
- Önden veya arkadan bakıldığında çocuğun omuzlarının ortasında yükseklik farkı olabilir.
- Çocuğa karşıdan bakıldığında karın boşluklarında asimetri yaşanabilir. Bir tarafı düz görünürken diğer tarafı çukur görünebilir.
- Meme uçlarının ortasında asimetri oluşabilir.
- Arkadan bakıldığında kürek kemiklerinin ortasında boy farkı görünebilir.
- Kalçadaki pelvis kemiklerinden biri daha yukarıda görülebilir.
- Fazla kilolu çocuklarda düşük dereceli skolyozu belirlemek daha zor olabilir. Bu çocuklarda karın bölgesindeki ağırlığın neden olduğu parmak boğumlarının ortasındaki asimetriye dikkat edilmelidir.
Skolyoz çok ileri olmadığı sürece çocuklarda yürüme bozukluğuna neden olmaz. Ancak bacakların ortasındaki yükseklik farkının da skolyoza neden olabileceği unutulmamalıdır.
Torba skolyoz değil ağrı yapar
Anne babaların aklına gelen ilk sorulardan biri ağır çanta taşıyan çocukların skolyoza neden olup olmadığıdır. Çocukları tek taraflı çanta asarak taşımak skolyoz yapmaz. Ancak uzun süre tek taraflı ağır çanta taşımak her zaman vücudun tek tarafına yük bindirir. Bu da çocuklarda bel ağrısına neden olabilir. Bunun yerine çocukların sırt çantasını iki koluna da takarak taşımaları ve ağır çantaları uzun süre taşımamaları önerilir.
Çocuğa ve skolyoza göre tedavi belirlenir
Skolyoz tedavisi için belirlenmiş kriterler vardır. Çocuğun yaşı, eğriliğin derecesi ve tam olarak eğriliğin olduğu bölge skolyoz tedavisinin planlanmasında değerlidir. Skolyoz ameliyatı için eğrilik 40-45 derecenin üzerinde olmalıdır. Alt skolyoz derecelerinde farklı tedaviler uygulanabilir.
- 20 derecenin altındaki eğrilikler için aralıklarla gözlem ve röntgen kontrolü yapılmalıdır. Büyümesini tamamlamamış çocuklarda 6 ayda bir kontrol grafisi çektirmek değerlidir. Bu muayenelerde eğrilik çok fazla artmıyorsa radyasyon maruziyetini azaltmak için radyografiler 1 yıla kadar uzatılabilir. Çocuğun yaşı fizik tedaviye uygunsa tedavide Schroth egzersizleri uygulanabilir.
- Büyüme çağındaki çocuklarda eğrilik 20 derecenin üzerinde ise korse tedavisi uygulanır. Çocuğun boyuna göre özel olarak yapılan, vücut ile uyumlu ve günlük aktivitelere engel olmayacak bu korselerin 23 saat kullanılması önerilir. Uygun görülürse bu çocuklara fizik tedavi uygulanabilir.
Çocuğunuzun oturmasına dikkat edin.
Skolyozlu çocukların eğitimden veya spordan uzak tutulmasına gerek yoktur. Ancak çocukların ders çalışırken oturmasına, bilgisayar veya tablet başında vakit geçirmesine dikkat edilmelidir. Omurgayı düz tutacak şekilde hareket etmeleri değerlidir.
Güneş ışığı kemik sağlığı için önemlidir
Skolyoz tedavisi gören çocukların duruş bozukluklarına dikkat etmenin yanı sıra onları beslemek de değerlidir. Kemik kalitesini artırmak için güneş ışığından mümkün olduğunca yararlanılmalıdır. Kemikleri güçlendirmek için kalsiyum ve protein ağırlıklı bir beslenme ihmal edilmemelidir. Gerekirse D vitamini takviyesi kullanılabilir.
Spor yapan çocuklarda iple skolyoz ameliyatı gündeme geliyor
Skolyoz ameliyatları genel olarak füzyonlu ve füzyonsuz skolyoz ameliyatı olarak iki ana başlık altında fiyatlandırılır. Füzyon skolyoz ameliyatında omurganın arka tarafından açık kesi yöntemiyle girilerek omur eğriliğinin ortasına bir vida yerleştirilir. Bu vidaların ortasına yerleştirilen sert çubuklar ile omurga düzeltme işlemi yapılır. Bu ameliyatlarda vidalarla omurganın hareketi kaybedilir. Füzyon skolyoz ameliyatı olarak da bilinen ipli skolyoz ameliyatları daha çok sporla ilgilenen çocuklarda gündeme gelmektedir. Küçük kesilerle yapılan vidalı skolyoz ameliyatında vidaların ortasına özel bir ip yerleştirilir. Bu ipler sayesinde çocuğun hareket kabiliyetinde herhangi bir kayıp olmaz. Bu sayede çocuklar ilgilendikleri spora devam edebilir ve spor hayatına erken dönemde dönebilirler. İple skolyoz ameliyatı, omurganın esnekliğini korumasının yanı sıra daha estetik bir ameliyat olması nedeniyle dikkat çekmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
